Các kênh phân phối chính rau quả tươi tại khu vực Bắc Âu

Có 3 kênh phân phối rau quả nhập khẩu ở các nước Bắc Âu. Các tập đoàn bán lẻ lớn, các doanh nghiệp bán buôn rau quả nhập khẩu, và các doanh nghiệp sản xuất thực phẩm lớn. Các đại lý thương mại trong lĩnh vực rau quả không phổ biến ở Bắc Âu.

 

1.     Các tập đoàn bán lẻ lớn

 

Thị trường bán lẻ Bắc Âu là một thị trường có tổ chức. Hệ thống phân phối hàng hóa như hàng tạp phẩm, bao gồm thực phẩm được thống lĩnh bởi những tập đoàn bán lẻ quy mô lớn tầm quốc gia và quốc tế. Các tập đoàn này thường kinh doanh cả bán buôn và lẻ rất nhiều nhóm mặt hàng. Hoạt động phân phối của các tập đoàn này là một quy trình khép kín từ khâu thu mua, nhập khẩu, chuyên chở, đến phân phối, và bán lẻ đến tận tay người tiêu dùng thông qua các chuỗi cửa hàng trong hệ thống của mình.

 

Ngành bán lẻ ở Bắc Âu cũng có sự tham gia của các tập đoàn nước ngoài.

 

Ở Bắc Âu, thị trường bán lẻ nói chung và thị trường bán lẻ thực phẩm nói riêng có độ tập trung rất cao. 2 tập đoàn bán lẻ lớn là ICA và Coop đã chiếm phần lớn thị phần khu vực Bắc Âu.

 

Tập đoàn Coop có 3 công ty bán lẻ độc lập ở Bắc Âu:

 

• Coop Danmark, là công ty bán lẻ lớn thứ hai tại Đan Mạch, chiếm hơn 20% thị phần;
• Coop Norge, là công ty bán lẻ lớn thứ hai tại Na Uy, chiếm 29,4% thị phần;
• Coop Sverige, là công ty bán lẻ lớn thứ ba tại Thụy Điển, chiếm khoảng 17% thị phần;

 

Tập đoàn bán lẻ ICA chủ yếu kinh doanh các mặt hàng thực phẩm và sức khỏe. ICA Sverige dẫn đầu thị trường bán lẻ tại Thụy Điển, chiếm khoảng hơn 50% thị phần. Theo thống kê năm 2020, ICA Sverige có khoảng 1.400 cửa hàng bán lẻ tại Thụy Điển. Tại Na Uy,  ICA Norge có 600 cửa hàng vào năm 2009. Tuy nhiên, ICA Norge đã được bán cho Coop Norge vào năm 2014 để trở thành tập đoàn bán lẻ lớn thứ ba ở nước này. Ngoài ra, ICA là một trong những nhà bán lẻ lớn nhất trong khu vực Baltic. Việc nhập khẩu rau quả tươi được thực hiện bởi ICA Frukt & Gront ở Thụy Điển. Công ty này nhập khẩu và cung cấp hàng cho toàn chuỗi siêu thị ICA cũng như một số khách hàng ngoài hệ thống trong khu vực dịch vụ thực phẩm và cửa hàng tiện lợi.

 

Ngoài hai tập đoàn lớn kể trên, ở khu vực Bắc Âu còn có một số tập đoàn bán lẻ lớn khác như:

 

Tập đoàn S, là công ty dẫn đầu thị trường bán lẻ tại Phần Lan, chiếm khoảng 46% thị phần. S Group có hơn 1.800 cửa hàng ở Phần Lan.

 

Tập đoàn Sailing, trước đây là Dansk Supermarket (DS), là tập đoàn bán lẻ lớn nhất của Đan Mạch, chiếm 32,3% thị phần bán lẻ Đan Mạch. Tập đoàn này sở hữu các cửa hàng giảm giá Netto tại Thụy Điển, Đức, Anh, và Ba Lan. Sailing có mạng lưới nhập khẩu và mua hàng riêng là DS Indkob, chuyên cung cấp rau quả tươi.

 

NorgeGrouppen là tập đoàn bán lẻ thực phẩm hàng đầu với 42,3% phần bán lẻ của Na Uy. Tập đoàn này bao gồm các chuỗi bán lẻ và tập đoàn bán buôn như Tập đoàn Bama, doanh nghiệp nhập khẩu rau quả hàng đầu của Na Uy.

 

Tập đoàn Reitan, là công ty thực phẩm lớn thứ ba của Na Uy, chiếm khoảng 24,4%, điều hành chuỗi cửa hàng giảm giá ở Na Uy và Đan Mạch cũng như các cửa hàng tiện lợi và các kiot bán lẻ ở Na Uy, Đan Mạch, và Thụy Điển. Ở Đan Mạch, tập đoàn này chiếm khoảng 10% thị phần bán lẻ. Bản thân tập đoàn này có công ty bán buôn nhưng việc nhập khẩu rau quả tươi thì thông qua Tập đoàn Bama của Norge Group.

 

Axfood là công ty bán lẻ thực phẩm lớn thứ hai của Thụy Điển, sau ICA, chiếm 18% thị phần bán lẻ của Thụy Điển. Axfood nhập khẩu rau quả tươi thông qua Saba Trading.

 

Bergendahls là công ty bán lẻ thực phẩm lớn thứ tư của Thụy Điển, chiếm 7% thị phần bán lẻ. Bergengahls nhập khẩu rau quả tươi thông qua công ty Everfresh.

 

2.     Các doanh nghiệp bán buôn, nhập khẩu

 

Thực tế là các tập đoàn bán lẻ lớn có thị phần khống chế trong ngành phân phối thực phẩm ở các nước Bắc Âu. Nhập khẩu và phân phối thực phẩm tươi thường do các doanh nghiệp bán buôn nhập khẩu chuyên ngành thực hiện. Các doanh nghiệp bán buôn này hoặc là công ty con hoặc có quan hệ về sở hữu với các tập đoàn bán lẻ, hoặc có quan hệ lâu dài với các tập đoàn này.

 

Hai công ty đa quốc gia là Dole Food và Total Produce đang là hai nhà nhập khẩu rau quả tươi lớn nhất Bắc Âu.

 

Dole Food là nhà sản xuất và marketing lớn nhất thế giới về rau quả tươi, sở hữu công ty thương mại Saba Fruit, một trong những công ty nhập khẩu hoa quả hàng đầu của Thụy Điển và là nhà nhập khẩu chuối lớn nhất khu vực Bắc Âu.

 

Saba cung cấp toàn bộ rau quả tươi cho tất cả các cửa hàng thực phẩm của tập đoàn bán lẻ Axfood. Saba còn là nhà cung cấp quan trọng cho các cửa hàng bán lẻ độc lập, các cửa hàng cash and carry, và ngành dịch vụ thực phẩm.

 

Total Produce, có trụ sở tại Ireland, là nhà cung cấp rau quả tươi lớn nhất châu Âu, với doanh thu trên 2,5 tỷ Euro/năm. Total Produce Nordic ở Bắc Âu gồm 2 công ty nhập khẩu lớn là Lembcke ở Đan Mạch và Everfresh ở Thụy Điển.

 

Lembcke là công ty nhập khẩu và bán buôn rau quả tươi hàng đầu của Đan Mạch. Khách hàng của công ty này bao gồm một số tập đoàn bán lẻ lớn, các doanh nghiệp bán lẻ độc lập và các tập đoàn dịch vụ thực phẩm. Lembcke còn nhập khẩu rau quả tươi cho các công ty bán buôn khác.

 

Everfresh là công ty cung cấp độc quyền rau quả tươi cho hai tập đoàn bán lẻ lớn của Thụy Điển là Coop Sverige và Bergendahls.

 

Ngoài hai công ty đa quốc gia nói trên, còn có một số nhà nhập khẩu rau quả tươi lớn khác của Bắc Âu với thị phần quan trọng tại thị trường nội địa.

 

Tập đoàn Bama là nhà nhập khẩu rau quả tươi lớn nhất của Na Uy. Đây là nhà cung cấp độc quyền cho hai chuỗi bán lẻ lớn là NorgesGroup và Raitan Group. Ngoài ra, Bama còn là nhà cung cấp cho nhiều cửa hàng tạp hóa độc lập, các cửa hàng tiện lợi và ngành dịch vụ thực phẩm cũng như các nhà sản xuất thực phẩm. Bama còn là chủ sở hữu một phần của Nature’s Pride, có trụ sở tại Hà Lan, một trong những nhà nhập khẩu rau quả nhiệt đới lớn nhất châu Âu.

 

Tập đoàn Green Food bao gồm Ewerman ở Thụy Điển và Satotokku ở Phần Lan, cả hai đều là nhà nhập khẩu rau quả tươi lớn ở nước họ. Ewerman còn là một trong những nhà cung cấp và sản xuất hàng đầu rau salat đóng gói cho các cửa hàng tạp hóa và nhà hàng (bao gồm tất cả các cửa hàng MacDonald’s trong khu vực Bắc Âu).

 

Gasa Odense Frugt Gront là một tổ chức hợp tác xã bán rau quả tươi của những người trồng ở Đan Mạch. Gasa Odense cũng cung cấp rau quả nhập khẩu để bù đắp thiếu hụt của thị trường trong thời gian trái vụ. Khách hàng chính là các cửa hàng tạp hóa và các cửa hàng chuyên một mặt hàng ở cả Đan Mạch và các nước trong khu vực.

 

3.     Các doanh nghiệp sản xuất thực phẩm

 

Các doanh nghiệp sản xuất thực phẩm lớn trong khu vực Bắc Âu sử dụng rau quả tươi để làm nguyên liệu thô cho sản xuất, hoặc tự nhập khẩu trực tiếp hoặc thông qua các doanh nghiệp bán buôn.

 

Các doanh nghiệp sản xuất rau quả tươi lớn nhất Bắc Âu là Tập đoàn Orkla của Na Uy với hệ thống sản xuất và phân phối ở tất cả các nước Bắc Âu

 

Một doanh nghiệp sản xuất lớn nữa là Tập đoàn Findus, một nhà sản xuất thực phẩm đông lạnh lớn nhất khu vực Bắc Âu.

 

Một số công ty lớn khác là Apetit ở Phần Lan và Đan Mạch, Frigodan, Fynbo của Đan Mạch.

 

Một đặc điểm là các nhà sản xuất Bắc Âu thường mua rau quả từ các trang trại trong nước hoặc các nước xung quanh.